İl Plaka Kodları Listesi

07.02.2025

Otomobil Dünyası

Türkiye il plaka kodları araçların kayıtlı oldukları şehirleri tanımlarken aynı zamanda aracın yasal takibinin yapılmasını sağlar. Bu kodlar trafik düzenini sağlamaktan araçların bölgesel kimliğini belirlemeye kadar birçok işlevi yerine getirir. Sürücülerin ve trafik ekiplerinin araçların bağlı olduğu ili hızlıca tespit etmelerine olanak tanır.

Günümüzde il plaka kodu hem trafik düzenlemelerinde kullanılır hem de şehirlerin tanıtımında sembolik bir kimlik olarak da rol oynar. Örneğin bir plaka üzerindeki il plaka kodunu gördüğünüzde, o aracın hangi ilde kayıtlı olduğunu anında anlayabilirsiniz.

Plaka Kodu Ne Demek?

İl plaka kodu, bir aracın kayıtlı olduğu ili tanımlayan iki ya da üç haneli özel bir numaralandırma sistemidir. Türkiye il plaka kodu sistemi araçların hangi ilde kayıtlı olduğunu belirtir. Bu bilgi, trafik düzenlemeleri ve araç tespiti için hayati öneme sahiptir.

İl plaka kodu trafik polisleri ve diğer yetkililer tarafından araçların menşeini hızlıca anlamak için kullanılır. Örneğin, 34 il plaka kodu İstanbul’a, 06 il plaka kodu Ankara’ya, 35 il plaka kodu ise İzmir’e ait araçlarda bulunur.

İl plaka kodu ve devamında gelen harf ve sayı diziliminden oluşan kod, araçların kaydedildiği ilin trafik sicil dairesine ait bilgileri içerir. Sistem, Türkiye genelindeki tüm araçlar için geçerli olup il plaka kodu değişmez bir özelliğe sahiptir. Bir aracın sahibi değişse bile plaka kodu sabit kalabilir. Yeni satın alınan aracın plakasını değiştirmek için başvuru yapılması gerekir.

İl plaka kodu şehirlerin tanıtımında da önemli bir yer tutar. Özellikle bazı şehirler, il plaka kodunu gururla sahiplenerek bu kodları sosyal ve kültürel bir değer olarak görmektedir. Bu kodlar başta şehrin futbol takımlarının organizasyonlarında, sloganlarında ve şehre özel etkinliklerde kullanılır. Böylelikle il plaka kodu sadece resmî bir tanımlama aracı olmaktan çıkar ve şehirlerin kimliklerini yansıtan bir unsur hâline gelir.

Plaka Kodları Ne Zaman Verildi?

Plaka kodları, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun ardından, trafik düzenini sağlamak ve araçların kayıtlı olduğu illeri belirlemek amacıyla kullanılmaya başlandı. Türkiye’de araç plaka kullanımı 1900’lü yılların başına uzanır. Çok fazla motorlu araç olmaması sebebiyle kapsamlı bir yönetmeliği olmayan plakalarda aracın kayıtlı olduğu şehrin ismi ve aracın sıra numarası yer alıyordu.

Şehirlerde motorlu taşıtların yaygınlaşmasıyla birlikte bu araçların kayıt altına alınması zorunluluk hâline geldi. Bu bağlamda 1962 yılında kapsamlı bir plaka düzenlemesi yapıldı: Şehirlerin alfabetik sırasına göre belirlenen il plaka kodu listesi, araçların kayıtlı oldukları ili hızlı ve kolay bir şekilde tanımlama fırsatı sundu.

İl Plaka Kodu Listesi Neye Göre Sıralanır?

Türkiye il plaka kodları, şehir isimlerinin Türk alfabesindeki sırasına göre belirlenmiştir. İl plaka kodu sistemi düzenlenirken Türkiye'deki illerin isimleri alfabetik olarak sıralanmış ve bu sıralamaya uygun olarak her şehre bir il plaka kodu atanmıştır.

Örneğin, alfabetik sıralamada ilk sırada yer alan Adana için il plaka kodu 01 olarak belirlenirken ikinci sıradaki Adıyaman için il plaka kodu 02 olarak verilmiştir. Bu sistem, tüm iller için aynı mantıkla uygulanmış ve böylece başlangıçta 67 ilin tamamına özgü bir il plaka kodu belirlenmiştir.

Zamanla yeni illerin kurulmasıyla birlikte bu sistemde bazı değişiklikler yapılmıştır. Örneğin, 1990’lı yıllarda Aksaray, Bayburt, Karaman gibi yeni iller kurulmuş ve bunlara sırasıyla 68, 69 ve 70 numaralı il plaka kodu atanmıştır. Yeni bir ile verilen il plaka kodu, alfabetik sıralamadan bağımsız olarak mevcut plaka numaralarının sonuna eklenmiştir. Türkiye il plaka kodu sistemi 1962 yılında, ilk düzenlendiği şekliyle geçerliliğini korumaktadır.