Oversteer (Arkadan Kayma) Nedir?

14.11.2021
Paylaş:


Otomobil kullanırken sürücüler bazı istenmeyen durumlarla karşılaşabilir. Fizik bilimiyle yakından ilgili olan otomobil sanayisi; ilk günden bugüne kadar otomobil kullanırken meydana gelebilecek bazı fizik kuralı sorunlarını en aza indirmek için çaba harcamaktadır. Oversteer (arkadan kayma) bu problemlerin en büyüklerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Yolun durumu, açısı ve otomobilin hızı fizik bilimiyle açıklanabilecek durumlardır. Ani gaza basma ve hızlanma bu basıncı ortadan kaldırabilir. Lastikler ile yol arasında kısa süreliğine bile olsa temassızlık olduğunda araç kaymaya başlayacaktır.


Oversteer (Arkadan Kayma) Nedir? 


Viraj ve dönüş noktalarında meydana gelen otomobilin yoldan çıkma sorunu, oversteer nedir sorusunun yanıtını oluşturur. Bazen düz yolda da arkadan kayma ile karşılaşmak mümkündür. Kullandığınız araç viraj alırken aracın arkası bağımsız olarak hareket etmeye başlar. Yani kontrolden çıkar.  


Araç kullanırken başımıza gelmesini istemediğimiz olaylar listesinde ilk sırasında yer alan oversteer'da, aracın ön tekerleri arka tekerlerden fazla döner ve araç savrulur. Aracın kaymaya başlayıp kontrolden çıkmasıyla büyük hasarlı trafik kazaları gerçekleşir. 


Oversteer (Arkadan Kayma) Neden Olur? 


Oversteer nedenleri arasında en önemli etken hızdır. Hız limitleri üzerinde viraja girmek aracın arkasının kontrolden çıkarak kaymasına neden olur. Viraj içerisinde frene basmak, direksiyonu ani ve sert şekilde kırmak ya da kalkışlarda gaza ani yüklenmek arkadan kaymanın ana nedenlerindendir. 


Arkadan kayma sadece sürücü hatalarından kaynaklanmaz. Arkadan kayma nedir, sorusunun en anlaşılır cevabı; araçtaki tekerleklerin hedeflenen hızdan daha hızlı dönmesi olarak açıklanabilir. Ön tekerlekler sürücünün istediğinden daha hızlı dönerek arka tarafın kaymasına sebep olur. Araçlarda oversteer olmasına sebep olan bazı faktörler vardır. Bu faktörler arasında araç mekaniğinin iyi olmaması, lastiklerin aşırı derecede aşınmış olması, lastik havalarının ayarsız oluşu ve motor güç aktarma organlarının arızalı olması sayılabilir.  


Arkadan Kayma Durumunda Ne Yapmalı? 


Arkadan çekişli araçlarda oversteer meydana gelmesi durumunda önce ayak gazdan kontrollü olarak çekilmelidir. Sonraki yapılacak hareket ise direksiyonu kaymanın olduğu yönün aksi istikametine yani gitmek istediğiniz yöne doğru çevirmektir. Böylece aracın dönüş süresini uzatıp aracın normal yol tutuşunu sağlamak için zaman kazanabilirsiniz. 


Eğer gerekliyse çekişi artırmak maksadıyla çok hafif bir şekilde gaz verilebilir. Ani hareketlerden kaçınmak en önemli ve dikkat edilmesi gereken konuların başında gelir. Önden çekişli araçlarda durum biraz farklıdır. Önden çekişli araçlarda arkadan kaymayla karşılaşıldığında hafifçe gaza basılarak araç ağırlık merkezinin arkaya doğru aktarılması ve çekiş kazanması sağlanabilir. Viraja girildiğinde direksiyon hakimiyetini azaltan etkenleri en aza indirmek sürücünün elinde olduğundan sürücü her an sakin ve dikkatli olmalıdır. 


Arkadan Kayma (Oversteer) Nasıl Önlenir? 


Oversteer durumunu yaşamamak ya da riski azaltmak adına viraja girerken hızın mutlaka kontrol edilmesi gerekmektedir. Kış şartlarında ve kaygan zeminlerde ekstra dikkat ederek arkadan kaymaya engel olabilirsiniz.


Oversteer durumunu önleyebilmenin en önemli yollarından biri de böyle bir durumla karşılaştığınızda kesinlikle panik yapmamanız gerektiğinin bilincinde olmanızdır.  Aracınız kaymaya başlarsa ayağınızın fren pedalıyla olan bağını kesmeniz gerekir. Anlık olarak karar verip bu hareketi yapamaz veya geç yaparsanız bu yöntem işe yaramaz. Kullandığınız araç yeterli teknik donanımlara sahip bir araç ise bu donanımların açık olduğundan emin olunmalıdır. Aracın kaymamasına yönelik olan ASB, ASR, ESB gibi sistemler arkadan kayma riskinizi en aza indirir. Aracınızın bakımlarının yapılmış olması lastik havalarının standart değerlerinde olması ve lastiklerinizin aşınmış olmaması da arkadan kayma riskini en aza indirecek faktörler arasında yer alır.